De Riesling
groeit in alle Duitse wijngebieden en beslaat een oppervlakte van ruim 21.000
hectare. Dat komt overeen met circa 20%
van de totale aanplant. De aanplant van de Riesling is de afgelopen twintig
jaar met 5000 hectare toegenomen, goed voor het terugveroveren van de eerste
plaats, vóór de Müller-Thurgau. In elf van de dertien Duitse wijngebieden
behoort Riesling tot de Classicdruiven.
Riesling wordt
voor het eerst genoemd in de 15e eeuw. De groeiwijze, grootte van de druiven,
de lange rijpingstijd en vorstbestendigheid duiden op verwantschap met wilde
druiven. Nog altijd vraagt men zich af waar de naam precies vandaan komt. Heeft
het woord Riesling te maken met ‘verrieseln’ (vroegtijdig afvallen van
druifjes), met ‘reissend’ (hoog) zuur, met edel ‘Reis’ (twijg) of met ‘Rusling’
(donker hout)? Internationaal staat hij bekend als Rheinriesling, terwijl in
Baden het synoniem Klingelberger gebruikt mag worden.
De Riesling is
een langzaam rijpend ras, dat gekenmerkt wordt door een fruitig zuur. Daarom is
hij voorbestemd voor de noordelijke gebieden, waar hij in de late herfstzon
zijn rijping voltooit. Hij stelt de hoogste eisen aan de ligging van de
wijngaard, maar geringe aan de bodem. Afhankelijk van bodem en microklimaat
geeft hij heel uiteenlopende wijnen. Optimale condities bieden de stenige steile
hellingen langs de rivierdalen die goed warmte kunnen opslaan.
Rieslingwijnen
zijn er in alle soorten, maten en kwaliteiten. De opvoeding ervan gebeurt ten
dele in het traditionele grote houten foeder. Naast ongecompliceerde wijnen voor
alle dag biedt Riesling een rijke keuze aan predikaatwijnen. Bij de hogere
kwaliteitsniveaus komen vaker zoete of edelzoete wijnen voor, terwijl ook heel
wat Qualitäts- en Kabinettwijnen (vooral in de noordelijker gebieden) ter
compensatie van de hoge zuurgraad met een beschaafd restzoet uitgebalanceerd
wordt.
De typische
Riesling heeft een bleekgele, naar groengeel tenderende kleur. In de geur
domineren perzik of appel. De smaak wordt gekenmerkt door pittig zuur. Bij
Rieslings van leisteenbodems spreekt men van een minerale toets. Sommige wijnen
ruiken naar vuursteen, oudere wijnen hebben vaak een interessante
petroleumtoon. Edelzoete Beerenauslesen en Eisweine behoren tot de duurste
Duitse wijnen in het buitenland.
Prädikatswijnen
De
Prädikatswijnen zijn, meestal op basis van hun rijpheid, ingedeeld in zes
Prädikate. Het mostgewicht en het tijdstip van plukken bepalen welk Prädikat de
wijn uiteindelijk krijgt. Het minimale
mostgewicht is verschillend per wijngebied voor de verschillende Prädikaten:
Kabinett
Fijne wijn van
rijpe druiven. Het minimale mostgewicht ligt tussen 67 en 82° Oechsle
Spätlese (late
oogst)
Wijn van rijpe
druiven die pas na de reguliere pluk geoogst worden. Ze hebben daardoor meestal
een meer intense smaak. Het minimale mostgewicht dient tussen 76 en 90° Oechsle
te liggen.
Auslese
(uitgezocht, geselecteerde oogst)
‘Auslesen’
betekent uitzoeken of selecteren. Edele wijn van rijpe, geselecteerde trossen.
Deze trossen zijn gedeeltelijk overrijp en aangetast door de edele rotting. Het
minimale mostgewicht dient tussen 83 en 100° Oechsle te liggen.
Beerenauslese
(BA) (geselecteerde, overrijpe oogst)
‘Beerenauslese’
betekent letterlijk druiven uitzoeken. Het is een zoete wijn die alleen gemaakt
mag worden van overrijpe druiven met edele rotting. Bij Auslese zoekt de
wijnboer de geschikte trossen uit, maar bij Beerenauslese selecteert hij alleen
de geschikte druiven. Hij plukt meerdere keren in dezelfde wijngaard om
geschikte druiven te oogsten. Het Oechslegehalte ligt tussen de 110 en 128°.
Trockenbeerenauslese
(TBA) (ingedroogde druiven, wijn van geselecteerde oogst)
Wijn gemaakt van
de rijpste druiven die zijn ingedroogd, rozijnachtige druiven met edele
rotting. Edelzoet en honingachtig van smaak. Het Oechslegehalte van de most
komt boven de 150°.
Eiswein (wijn van
natuurlijk bevroren druiven)
Eiswein is
zeldzaam en bijzonder. Het is wijn van druiven die in bevroren toestand geplukt
worden. Voor het oogsten moet de temperatuur minimaal -7°C zijn. Dan bevriest
het water in de druifjes. Ideaal is -10 tot -12°C, want hoe lager de
temperatuur hoe geconcentreerder de druivensuiker in de most. Eiswein heeft
opvallend veel fruitige zuren en toch een behoorlijke zoetheid. De Eiswein is
eigenlijk een aparte categorie. De rijpheid van de druif is hier niet
belangrijk, maar wel de bevroren toestand op het moment van oogsten. Het
Oechslegehalte zal ook bij deze wijn boven de 125° liggen.
Om te bepalen
welk Prädikat de wijn krijgt, wordt het suikergehalte van de druiven gemeten.
Dat gehalte wordt uitgedrukt in graden Oechsle (zie weetjes). Als de wijnboer
weet hoe hoog het suikergehalte van de druif is, kan hij ook het potentiële
alcoholgehalte berekenen van de uiteindelijke wijn. Om in aanmerking te komen
voor een Prädikat moeten de druiven een minimaal aantal graden Oechsle aan
suiker bevatten. 1 graad Oechsle komt overeen met ongeveer 2,5 gram suiker.
Het tijdstip van
plukken heeft dus een grote invloed op de kwaliteit van het eindproduct. Daarom
begint de wijnboer al aan het eind van de zomer het suikergehalte te meten. Zo
bepaalt hij de rijpheid van de druif en het tijdstip van oogsten. Hoe langer de
druiven rijpen, hoe hoger het suikergehalte.
Degustatie :
Wijn 1 : Weingut
A. Christmann Riesling Trocken
Christmann is een
topdomein in de Pfalz. Hij hanteert een biodynamische werkwijze. Hij is tevens
voorzitter van VDP Duitsland. De Pfalz kent een microklimaat.
Jaar : 2011
Wijngebied :
Pfalz
Alcohol : 12 %
Lagering : inox
Prijs : € 11,90
Onze beoordeling
:
Oog : zeer
heldere strogele wijn, lichte pareling bij inschenken, groene reflectie,
briljante wijn
Neus : gesloten,
citrus
Mond : fris fruit
bij aanzet, nadien frissen zuren (limoen), fraîcheur, droogtrekkend, eindigend
op bittertoets (pompelmoes), zekere molligheid
Herinnering : 2
sec
Wijn 2 : Eva
Clusserath Riesling Kabinett,
Trittenheimer Apotheke
Zeer kleinschalig
domein (4 ha), met enkel Riesling in aanplant, die op steile Moezelhellingen
staan.
Jaar : 2011
Wijngebied : Moezel
Alcohol : 8,5 %
Lagering : oude
houten foeders
Bewaringspotentieel
: 10 jaar
Prijs : € 11,20
Onze beoordeling
:
Oog : kleine
schuimkraag bij uitschenken die verdwijnt, lichte pareling, groene reflectie,
lichtgele kleur met grijze toets
Neus : getoast
brood, petroleum, kruidigheid, lactische toetsen
Mond : zoete
toets bij aanzet, onmiddellijk overwonnen door zuren (zoet/zuur), heel
mondvullend
Herinnering : 3-4
sec
Wijn 3 : Weingut
Gehring Riesling Spätlese Rehbach
De Riesling staat
op rode leisteen, die een mooie mineraliteit geven.
Jaar : 2009
Wijngebied : Rheinhessen
Alcohol : 9,5 %
Lagering : inox
Bewaringspotentieel
: 10 jaar
Prijs : € 9,50
Onze beoordeling
:
Oog : lichte
pareling, wijnkristallen in glas, mooie schittering, mooie strogele briljante
kleur, intense kleur
Neus : florale
toetsen, petroleum, ananas
Mond : lichtzoete
aanzet, genuanceerde zuren, jonagold (rijp fruit), op het einde veel zuren
Herinnering : 3-4
sec
Wijn 4 : Weingut
Weegmüller Riesling Auslese, 4 Morgen (0,375 l)
Men geniet van de
beste wijngaarden uit de regio. 4 Morgen is een oude oppervlaktemaat : dit komt
overeen met wat een paard met eenscharige ploeg op één voormiddag kon
verwerken. In regel komt dit overeen met 0,25 ha.
Jaar : 2010
Wijngebied : Pfalz
Alcohol : 8,5 %
Lagering : inox
Bewaringspotentieel
: 20 jaar
Prijs : € 14,80
Onze beoordeling
:
Oog : strogeel,
briljante wijn, mooie schittering
Neus : eerst een
zekere mufheid, robuustere, directe geuren
Mond : zoete appel
in aanzet, beetje gecarameliseerd, zeer mollig, nadien komen zuren (ananas),
licht prikkelend
Herinnering : 4-5
sec
Wijn 5 : Eva
Clusserath Riesling Auslese Goldkapsel,
Trittenheimer Apotheke (0,5 l)
Jaar : 2011
Wijngebied : Moezel
Alcohol : 8,0 %
Lagering : oude
houten foeders
Bewaringspotentieel
: 20 - 30 jaar
Prijs : € 25,90
Onze beoordeling
:
Oog : geel met
grijs groene schijn, parelend, briljant, mooie schittering
Neus : frisheid,
groene appels, weinig zoete toetsen
Mond : frisse
aanzet, molligheid, overgaand in lichtzoete toetsen in harmonie met zuren,
eindigend in zuren
Herinnering : 5-6
sec
Wijn 6 : Weingut
J. Geil Riesling Beerenauslese (0,375 l)
Talentrijke
wijnbouwer, die in 2004 de titel ontdekking van het jaar meekreeg in Gault-Millau.
Jaar : 2011
Wijngebied : Rheinhessen
Alcohol : 8,5 %
Lagering : inox
Bewaringspotentieel
: 20 - 30 jaar
Prijs : € 16,50
Onze beoordeling
:
Oog : sprankelend,
briljant, intens goudgele kleur
Neus : eerst vrij
gesloten, nadien, honing, boenwas, geconfijt fruit
Mond: frissen
aanzet, nadien geconfijt fruit, rijp fruit onderbouwd met fijne zuren,
kweepeer, mooie molligheid, eindigend in bittertoets
Herinnering : 4-5
sec
Wijn 7 : Blue
Nun Riesling eiswein (0,375 l)
Één van de oudste
merken van Duitsland. Eiswein heeft een specifiek productieproces. De druiven
blijven aan de trossen hangen en worden pas in de winterperiode geplukt, in
bevroren toestand, en met minimum temperatuur van – 7°. Er mag geen botritis
aanwezig zijn. Door tijdens het persen van de bevroren druiven het bevroren
water te verwijderen (persen moet zeer traag en voorzichtig gebeuren), ontstaat
er een zeer geconcentreerde zoete wijn. De opbrengst is zeer klein. Door het
hoge suikergehalte komt de gisting moeilijk op gang en duurt dus langer.
Jaar : 2010
Wijngebied : Rheinhessen
Alcohol : 8,0 %
Lagering : houten
foeders
Bewaringspotentieel
: onbegrensd
Prijs : € 20,95
Onze beoordeling
:
Oog : zeer
briljante wijn, goudgele kleur, weinig tranen
Neus : rozijnen,
rokerig, vijgen, witte druiven
Mond: frisse
aanzet, nadien molligheid met zoete toetsen van peren, onderbouwde zuren,
eindigend op zuren, sappige wijn
Herinnering : 4-5
sec