maandag 24 mei 2010

Wijnavond 10 - Extra info Washington State (USA)


Geschiedenis

De eerste wijnstokken in Washington State werden rond 1825 aangeplant door kooplui van de Hudson Bay Company. Dit gebeurde in “Fort Vancouver”. Het is echter niet zeker of er ooit wijn werd geproduceerd van deze stokken. Wat echter wel zeker is dat er wijn geproduceerd werd door Duitse en Italiaanse immigranten die stokken hebben geplant tussen 1860 & 1870.


"Fort Vancouver" in 1859

Washington State was één van de eerste Amerikaanse staten die de “Prohibition” (=drooglegging op alcoholhoudende producten) invoerde. De staat ging “droog” in 1917 en het merendeel van de wijnproductie werd gestopt. Hier en daar waren er echter wel een paar druivenboeren die het hoofd boven water konden houden door hun druiven te verkopen aan lokale wijnboeren maar nagenoeg alle commerciële wijnen werden uit productie genomen. Toen de “Prohibition” opgeheven werd was de wijnindustrie voornamelijk gebaseerd op versterkte zoete wijnen gemaakt van de Vitis Labrusca-variëteit Concord. De Nawico-en Pommerelle wijnhuizen waren de meest prominente wijnproducenten. Ze produceerden jaarlijks miljoenen liters zoete wijn gemaakt van de Concord-variëteit en andere.

De oorsprong van de moderne Washington State-wijnproductie begon in het midden van de twintigste eeuw wanneer een groep professoren van de University of Washington de traditie van huisgemaakte wijnen een meer commerciële inslag gaf. Ze stichtten Associated Vintners (die later hernoemd werd tot Columbia Winery) en legden de nadruk vooral op het maken van kwaliteitsvolle wijnen. De wijnhuizen Nawico en Pommerelle smolten samen tot een nieuw wijnhuis, wat uiteindelijk zou resulteren in het ontstaan van Chateau Ste Michelle.

Met de inlijving van André Tchelistcheff (http://en.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Tchelistcheff) werden Chateau Ste Michelle en Associated Vintners de drijvende kracht voor de productie van kwaliteitswijnen tijdens de prille moderne Washington State-wijnindustrie. De grenache was één van de eerste Vitis Vinifera-druiven die succesvol gevinifieerd werd. Dit leverde in 1966 een Yakima-valley roséwijn op die een vermelding kreeg in wijnhistoricus Leon Adams zijn naslagwerk “The Wines of America”.

De jaren 1970 leidden een periode van expansie in waarbij heel wat wijngaarden aangeplant werden in de Columbia Valley. Tijdens de jaren 1980 zette de expansie zich door waarbij heel wat grootschalige familie-wijnhuizen ontstonden zoals: Woodward Canyon, L’Ecole N° 41, Barnard Griffin en Hogue Cellars. Deze wonnen vlug nationale en internationale wijnprijzen. In 1988 werd Chateau Ste Michelle als “Best American Winery” verkozen en in 1989 haalden vijf Washington-wijnen de top 100-lijst van “Wine Spectator”.

De Merlot-hype tijdens de jaren 1990 betekende voor de regio een spectaculaire groei voor de wijnindustrie. In 1991 werd tijdens een nationale aflevering van het programma 60 Minutes een uitzending gewijd aan de zogenaamde “Franse Paradox” (http://en.wikipedia.org/wiki/French_Paradox).  Dit betekende voor de Amerikaanse consumptie van (vooral rode) wijn een enorme groei. Met name de Merlot-variëteit bleek onder de consumenten heel populair te zijn. De staat Washington sprong op de kar en maakte er een absolute prioriteit van om zo veel mogelijk van de nieuwe merlot-hype te profiteren. Het areaal van merlot-druiven vervijfvoudigde en de Washington merlot-wijnen figureerden prominent op de wijnlijsten van restaurants in de ganse USA. Terwijl de Washington wijnindustrie gestaag verder groeide, experimenteerden wijnproducenten succesvol verder met bepaalde wijnvariëteiten en blends.

Bij het begin van de 21e eeuw bedroeg de omzet van de wijnindustrie al 2,4 miljard dollar (!), waarbij wijndruiven de vierde plaats innamen wat betreft meest belangrijke belangrijke fruitteelt (na appel, peer en kers).

Geografie en klimaat

De Cascade Mountain-bergketen (hoogste punt Mount Rainier op 4392 m) is een bepalend kenmerk in zowel de geografie als het klimaat van Washington State. Het fungeert als een scheidingslijn tussen het natte, mariene beïnvloede westelijke deel van de staat en de droge woestijnachtige oostelijke helft. De bergketen creëert over de oostelijke helft een soort “schaduwregen” door de weerfronten die vanuit het Westen komen tegen te houden. Hierdoor komt er slechts héél weinig neerslag over de hoge bergketen in het Columbia River-bassin terecht. Zo ontstaat in de oostelijke helft van Washington State een dor, woestijnachtig klimaat waardoor de rol van de rivieren – vooral Walla Walla River, Yakima River, Snake River en Columbia River – een prominente rol toebedeeld krijgen in de wijnbouw van de regio. Naast een vitale bron voor irrigatie zorgen de rivieren er ook voor om de temperaturen gedurende de winter te temperen. Door koude luchtstromen afkomstig van het Noordpoolgebied kunnen tijdens de winter de temperaturen in de wijngebieden van het oostelijk deel van de staat zakken tot -26° Celsius. Het plots dalen van de temperatuur kan het aanwezige water in de takken en de bladeren van de wijnstok doen vervriezen waardoor de wijnstokken letterlijk kunnen openbarsten. De harde klimatologische condities kunnen grote vernielingen aan de oogst toebrengen wat het geval was in de Walla Walla-regio tijdens de zéér strenge winters van 1996 en 2003.

"Schaduw-regen" in de oostelijke helft van Washington State

De geologische geschiedenis van Washington State vindt zijn oorsprong in de beweging van gletsjers langs de rand van de noordwestelijke sectie van de Noordamerikaanse Plaat. Deze gletsjers trokken zich zo’n zestienduizend jaar geleden terug en lieten een bedding van kiezel na die op sommige plaatsen 75 meter dik is.

De grote overstromingen van Lake Missoula op het einde van de ijstijd schiepen in grote mate het Columbia River-bassin en brachten bodemsedimenten mee naar regio’s zo ver als het huidige Montana. Deze overstromingen brachten ook een krachtige waterstroom teweeg die te vergelijken is met het waterdebiet van Lake Ontario en Lake Erie samen! Een 152-meter hoge muur van water raasde aan 100 kilometer per uur door het Columbia-plateau. Ook door de aanwezigheid van heel wat vulkanen in de regio kwamen er enorme lavastromen op gang die gigantische hoeveelheden grind en kiezel meesleurden. Grote hoeveelheden kiezel, zand en slib werden afgezet die zich uiteindelijk zouden mengen met löss en vulkanische stof. Vandaag is de bovengrond van de Columbia Valley vooral zanderig en met stenen bedekt. De ondergrond bestaat vooral uit basalt. De zand-leem bodem van Washington State creëert een heel ongastvrije omgeveving voor de Phylloxera en dit is mede in grote mate één van de redenen waarom de wijngaarden niet door de druifluis verwoest werden.

Platentektoniek in Noord-Amerika

De redelijk noordelijke ligging boven 46° noorderbreedte geeft de wijnregio’s gedurende de zomer zo’n 17 (!) uur zonneschijn per dag. Tijdens het groeiseizoen krijgt Washington State twee uur meer zon per dag dan het meer zuidelijk gelegen California. Tevens ervaart de oostelijke helft een groot verschil tussen dag-en nachttemperatuur waardoor de druiven overdag vol kunnen rijpen en ’s nachts afkoelen om de natuurlijke zuurgehaltes te behouden.  De zand-leem ondergrond is ook ideaal voor wijnbouw: deze geeft een goede zonne-opwarming, bevat heel wat mineralen en zorgt voor een goede waterdoorlaatbaarheid van de bodem.

De wijnbouw

De wijnbouw in Washington State wordt heel sterk beïnvloed door het gebruik van irrigatie en ‘waterrechten’ die geassocieerd zijn met geschikt wijnbouwland. Gevoed door de grote rivieren die door de regio stromen worden de meeste wijngaarden in het oosten van de staat geïrrigeerd, alhoewel sommige wijngaarden (voornamelijk in de iets nattere Walla Walla Valley) begonnen zijn met ‘dry farming’-experimenten (http://en.wikipedia.org/wiki/Dryland_farming). De altijd aanwezige dreiging van ernstige wintervorst heeft de wijnbouwpraktijken diep beïnvloed. Zo worden er windmachines gebruikt om warme lucht door de wijngaarden te blazen. Op het einde van de twintigste eeuw begonnen ook veel producenten Russische wijnrankgeleidingstechnieken toe te passen. Hierbij kwam ook dat er ventilatoren gebruikt werden die een betere luchtcirculatie tussen de wijnranken toelaten zodat de koude lucht zich niet op de wijnrank vastzet. Gezien het minimale risico op Phylloxera hebben heel wat producenten geöpteerd om de wijnstokken niet te enten en ze op de originele onderstok te laten. Een geënte wijnstok valt nu éénmaal makkelijker ten prooi aan vorstschade. Eén voordeel van de traditionele koude winters is echter dat de wijnstokken in een volle winterslaap gaan waarbij ze energie kunnen opslaan die vitaal zal zijn wanneer de groeicyclus van de wijnstok opnieuw begint.

Tot recent kwamen er zeer weinig kloondiversiteiten voor tussen de druivenvariëteiten die in Washington State verbouwd worden. Dit heeft tot enige kritiek geleid dat er nogal een tendens is tot monotonie in sommige Washington-wijnen. Zoals in veel andere wijnregio’s in de Nieuwe Wereld is de wijnbouw uitermate gemechaniseerd waarbij zowat 80 % van de jaarlijkse oogst mechanisch gebeurt. De rijen in de wijngaard worden redelijk breed van elkaar gezet in dubbel kordons wat het gebruik van de machines vergemakkelijkt. De oogst gebeurt traditioneel van laat september tot eind oktober.

Irrigatie

In veel wijnproducerende landen is het gebruik van irrigatie verboden maar in Washington State is het van vitaal belang en zelfs een belangrijk pluspunt in de productie van kwaliteitswijnen. De wijngaarden in het oostelijke deel van de staat krijgen een gemiddelde jaarlijkse regenval van 20 cm. Het grootste deel hiervan valt tijdens de winterperiode. Zonder irrigatie zou landbouw in deze regio niet mogelijk zijn. Een wijnproducent in Washington State heeft in principe meer controle over de potentiële kwaliteit van de druiven dan producenten in wijnregio’s waar irrigatie niet toegepast wordt of verboden is. Het gebruik van druppelirrigatie en de controle over de hoeveelheid water laten de wijnbouwer toe de groeikracht van de wijnstok (en dus de oogst) te beperken. Hierdoor worden er in de druif meer smaakstoffen en fenolische verbindingen geproduceerd. Een gecontroleerde watertoevoer tijdens het rijpingsseizoen stimuleert de druif om sneller te groeien zonder dat daarbij een kwaliteitsverlies optreedt. Een ander voordeel van irrigatie is vorstbescherming. Na de oogst worden de gronden van de wijngaard doordrenkt tot zo’n 60 cm diep. Wanneer de temperatuur onder het vriespunt daalt kan dit water een beschermende laag ijs vormen die de wortel van de wijnstok beschermt voor vriesschade.


De grote rivieren in Washington State: bron voor irrigatie

Verbouwde druivenrassen

In Washington State worden heel wat druivenvariëteiten gecultiveerd waaronder hier de belangrijkste:

Aligote, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Chenin Blanc, Gewurztraminer, Grenache, Lemberger, Leon Millot, Madeleine Angevine, Madeleine Sylvaner, Malbec, Marechal Foch, Merlot, Muller Thurgau, Muscat Canelli, Muscat Ottonel, Petit Verdot, Pinot Blanc, Pinot Gris, Pinot Noir, Riesling, Roussanne, Sangiovese, Sauvignon Blanc, Semillon, Siegerrebe, Syrah, Viognier, Zinfandel

Weblink

Heel wat meer informatie, o.a. over de verschillende AVA's (American Viticultural Area's), vind je op de uitstekende website: