Organisator: Broeder Michel
Lange geschiedenis, jonge cultuur
Volgens verschillende bronnen ligt de oorsprong van de Belgische wijngeschiedenis bij de Romeinen, die als bezetters over heel Europa wijngaarden lieten aanplanten. Let wel, het vocht dat in die tijd gedronken werd, kan amper vergeleken worden met onze wijn: men kende de werking van het gistingsproces nog niet, de wijnen bevatten amper 6° à 7° alcohol,... deze wijnen werden gemaakt als alternatief voor het water, omdat water in die tijd niet drinkbaar was. In de 4de eeuw eindigde Christenvervolging met als gevolg dat de Christenen zich over gans Europa verspreidden. Ze namen dan ook het onderhoud van de wijngaarden over van de Romeinen en maakten wijn onder andere voor de eucharistieviering.
In die tijd speelde Karel De Grote ook een belangrijke rol, omdat hij een 'kloosterbouwer' was, maar ook omdat hij de boom- en wijngaarden structureerde en zo zorgde voor grotere opbrengsten en betere kwaliteit.
In de Middeleeuwen ging de expansie verder door de uitbreidingen van de kloosters. De Belgische wijnen werden geroemd en zelfs geëxporteerd.
Er zijn bewijzen teruggevonden dat er in 1121 een wijngaard was in de Mechelsestraat in Leuven. In de 10de eeuw was de wijnbouw ook belangrijk in Borgloon; zij hadden toen zelfs al een wijngilde.
Later, rond de 14de - 16de eeuw werden ook wijngaarden aangeplant binnen de stadmuren. Adel en grootgrondbezitters plantten stokken aan en het stond goed om een wijngaard als bruidschat te kunnen geven. In die tijd had ook de overheid in de gaten dat de wijnbouw groeide en legde bijgevolg accijnzen op. In de 16de eeuw werden er heirbanen aangelegd en werd de Maas verbreed om transport gemakkelijker te maken.
Verruiming van de steden, godsdienstoorlogen, epidemieën (honger), migratie en een korte ijstijd1 zorgen in de 2de helft van de 16de eeuw voor de teloorgang van de wijnbouw.
In de eerste helft van de negentiende eeuw probeerde de Belgische overheid de wijnbouw nieuw leven in te blazen, ondermeer door middel van het 'Model Wynberg'. Dit zorgde echter niet voor massale aanplant en kort daarna volgde de Phylloxera-plaag2. Het duurde 20 tot 25 jaar eer er resistente kruisingen gevonden, geïmporteerd en aangeplant werden.
Verwijzingen naar de 19de vinden we in Wezemaal en Villers-la-Ville.
In Wezemaal staat een Steenen Muur, manshoog, 1,7 meter breed, 1546 meter lang en die bestaat uit ijzerzandsteen. Ze staat aan de noordkant van de wijngaard, en werd gebouwd om de koude noordenwind en het wild tegen te houden. In 1995 werd de muur als beschermd monument geklasseerd. De vzw Steenen Muur staat nu in voor de exploitatie van 70 ha wijngaard.
De abdij in Villers-la-Ville werd gebouwd in de 12de eeuw en herbouwd in de 13de eeuw. Rond 1895 verlieten de monniken de abdij (Franse Revolutie). De liberale regering was in die tijd antiklerikaal; dat blijkt uit de keuze om het treinspoor, dat in die tijd werd aangelegd, dwars door de wijngaard en het jachthuis te trekken. Het duurde tot 1990 vooraleer de restauratie weer op gang werd getrokken. Tegenwoordig maakt de plaatselijke VZW er ook wijn, maar niet voldoende om te verkopen (ze drinken alles zelf op). De wijngaard heeft een oppervlakte van een twintigtal are, verdeeld over vijf niveaus.
De opmars van de huidige Belgische wijnbouw begon weer in 1962 met Jean Bellefroid, die als hobbyist startte met 200 stokken. In datzelfde jaar (toevallig) plantte ook Charles Legot een wijngaard aan in Hoei.
Daarna, in de jaren '70, kwam de crisis in de fruitteelt, waardoor de fruittelers andere, meer rendabele oplossingen moesten zoeken. Zo begon de professionalisering van de wijnbouw in de jaren '80.
Pioniers in die tijd waren Senator Daems, Maurice Fol, Jos Boyens,...
Tegenwoordig (cijfers 2009) zijn er in België 72 officiële bedrijven, de meeste policultuur. Slecht 7 zijn volwaardige wijnbedrijven. Verder zijn er nog tientallen hobbyisten.
Tussen 1997 - 2006 verdubbelde het volume. De wijnproductie vandaag bedraagt ongeveer 220.000 liter per jaar verspreid over 120 ha (er zijn bedrijven in Bordeaux die groter zijn). Een probleem naar uitbreiding toe is het gebrek aan (geschikte) grond.
Druiven : mengeling van Sieger, Schönburger en Reichensteiner
Eigenaar: Herman Troch
Ligging: gedeeltelijk ommuurd, bos in de buurt zorgt 's morgens voor mist
Oppervlakte: 2,5 ha
Domein: gestart in 1997
Sinds 2006 erkend als Vlaamse Landwijn; er werd moeilijk gedaan omdat de wijngaard in Affligem ligt en de verwerking van de druiven in Aalst gebeurd.
- Jonge stokken
- Handpluk (druif per druif)
Onze beoordeling :
frisse aangename neus, sterke uitgesproken neus voor een mousserende wijn, neus doet ons aan geuze denken.
Licht gele kleur, wazig. geler dan traditionele schuimwijn.
Mooie prikkeling in de mond/tong.
weinig pareling
lange afdronk : geuze in de mond ( gist)
Eindbeoordeling : ofwel ben je uitgesproken voor of tegen ( er is geen middenweg)
- diverse meningen in de groep over deze wijn
- speciale en niet typisch smaak voor een mousserende wijn
druif : pinot gris
Eigenaar: Jan Caudron
Ligging: Vlierzele
Oppervlakte: 3600 m²
Domein: gestart in 2004
- Jonge stokken
- manuele pluk in verschillende beurten waarbij enkel de rijpste druiven geplukt worden
Onze beoordeling
weinig geur, vrij gesloten in de aanzet
zwakke vrij gesloten neus
Platte wijn – pure zuren
Geen verkeerde wijn, geen storende elementen, weinig structuur en body.
Eindbeoordeling : Geen aanrader
( verkozen tot beste Belgische witte wijn in 2011)
Druiven : mengeling van Sieger, Schönburger en Reichensteiner
Eigenaar: Herman Troch
Ligging: gedeeltelijk ommuurd, bos in de buurt zorgt 's morgens voor mist
Oppervlakte: 2,5 ha
Domein: gestart in 1997
Sinds 2006 erkend als Vlaamse Landwijn; er werd moeilijk gedaan omdat de wijngaard in Affligem ligt en de verwerking van de druiven in Aalst gebeurd.
- Jonge stokken
- Handpluk (druif per druif)
Onze beoordeling
Stevige wijn.
Goud gele kleur, helder, vin jaune met een mooie schittering.
Neus : muscadet
Geur : Sherry
Wijn bij digestief en sterke kazen, niet voor aperitief ( te plomp, wekt geen honger op)
Eindbeoordeling : Super, prijs kwaliteit ongelooflijk
- uitgesproken de beste wijn van de avond
Kasteel Genoels-elderen is met zijn 22 ha wijngaarden het grootste wijngoed van België.
Op de beste hellingen van de Limburgse heuvels werden vanaf 1991 Chardonnay en Pinot Noir stokken geplant. Ze gedijen uitzonderlijk goed in Haspengouw. De wijnen zijn het resultaat van een uniek terroir, gezonde druiven, hard werken en doorgedreven passie en kunnen met geen enkel ander product vergeleken worden.
Droge witte wijn
Druivenvariëteiten: 100% Chardonnay.
Vinificatie: onmiddellijke persing, eerste persing, débourbage à froid, 50% entonnage,
gisting 30 dagen op maximum 22°C voor 50% in cuves en 50% op hout.
Rijping: 12 maanden sur lies waarvan 50% in cuves en 50% op hout.
Assemblage 6 maanden in cuves en 1 jaar op fles.
Potentiële bewaartijd: tussen de 4 en de 6 jaar.
Serveren: 12° - 14°C.
Zeer heldere wijn, transparant, wit geel
Neus met hout en vanilletoetsen, typische Chardonnay neus
Smaak : niet typisch Chardonnay, zuren overheersen, het boterachtige komt achteraf ( niet uitgesproken)
Structuur, met body
Past bij asperges met botersaus
Mooie, correcte wijn, zeer toegankelijk
Een echte Belgische topper is de Haspengouwse wijn Clos d'Opleeuw, gevinifieerd door Peter Colemont.
Als docent in wijnkennis timmert hij al jaren aan de weg om in België de grote witte Bourgognes te evenaren.
Dit lukt dankzij het microklimaat en de buitengewoon goede terroir waarop de wijngaard gelegen is.
- Vorstmuur van 3 meter hoog (bescherming tegen noordenwind)
- De wijngaarden liggen op 1km van het kasteel, 2 ha oppervlakte
- Optimale zoninval uit het zuiden
- Goede drainage
- 1ste wijn in 1999
neus: vanille, houttoetsen, boter
Doorzichtige wijn, licht geel
Expliciete traantjes
In de mond een bittertje
Laatste (allerlaatste) indruk van Broeder Yves : “Heel goed beter dan de Chardonnay van Genoels-Elderen”