Wijnavond 31 :Wijnen uit de Jura

Organisator : broeder Filip

Jura is één van de oudste wijnstreken in Frankrijk. Er zijn aanwijzingen van wijnbouw rond de jaren 80 n.C., maar de echte wijnbouw begon rond de 3e eeuw n.C.. Tot eind 1800, net voor de ramp met de druifluis, telde de Jurastreek 20.000 ha wijngaarden maar na de ramp is dit fel verminderd. Momenteel telt de Jura nog slechts 200 wijnboeren met in totaal 1850 ha wijngaarden.

De Jura kent een veelheid aan terroirs. Over het algemeen wordt de ondergrond gedomineerd door klei, kalk en mergel. We vinden er een zestal AOC’s en vijf druivenrassen: chardonnay (ter plaatse “melon d’arbois” genoemd), pinot noir, trousseau, poulsard en savagnin.

Het klimaat is landelijk met strenge winters en veel neerslag. Maar de wijngaarden liggen tamelijk hoog zodat ze veel zon opvangen, en met speciale snoeitechnieken tracht men de nadelen van de neerslag te omzeilen.

Vier van de AOC’s duiden op een streek, twee zijn zogenaamde “product-AOC’s”. De streek-AOC’s zijn het bekende maar petieterige Château-Chalon, de grootste AOC Côtes du Jura, de Arbois in het noorden en het erg kleine l’Etoile dat zich halverwege de Côtes du Jura bevindt. De product-AOC’s zijn Macvin du Jura (qua productieproces te vergelijken met Pineau de Charentes), en Crémant du Jura (qua productieproces te vergelijken met andere crémants).

Château-Chalon

Château-Chalon produceert enkel vin jaune van het enig toegelaten ras savagnin, een druif die voor deze gelegenheid erg laat geplukt wordt. Château-Chalon behoort tot de strengst gecontroleerde wijnen van Frankrijk behoort. Regelmatig bezoekt een visitatiecommissie de wijngaard. In mindere jaren trekt men het AOC-label in, zodat er geen vin jaune mag gemaakt worden. Moedig, want het betekent natuurlijk financieel verlies. Maar anderzijds verhoogt het de garantie dat er in de fles ook kwaliteit zit. Een lovenswaardige praktijk die men in geheel Frankrijk trachtte door te voeren, maar wat tot op heden nog niet gelukt is.

Côtes du Jura

De Côtes du Jura strekken zich uit van de Arbois in het noorden tot Saint-Amour in het zuiden en omvatten zo’n 640 ha wijngaarden. De productie bestaat overwegend uit Crémant en witte wijnen, maar men treft er alle druivenrassen en wijnstijlen aan. Witte Jurawijnen van de chardonnay verschillen opvallend van hun bourgondische buren. Er worden ook droge witte wijnen gemaakt van de savagnin.

Arbois

Hoewel deze streek in oppervlakte ver achterblijft bij de Côtes du Jura, is het met 840 ha en 45 000 hectoliter jaaropbrengst wel de grootste producent van de Jura. Ongeveer 70% van de wijnen zijn rood, gemaakt van de lokale rassen trousseau en poulsard (ter plaatse ook “ploussard” genoemd) en van de pinot noir. Er bestaat ook een sub-appellation Arbois- Pupillin, van het dorpje Pupillin waar over het algemeen de beste wijngaarden liggen. De rode wijnen uit de Jura zijn vaak zo licht, dat men ze ter plekke als rosé verkoopt. Enkel in de allerbeste jaren bereiken ze een intense kleur en een redelijke tanninegraad.

L’Etoile

Vijf heuvels rond het dorpje bezorgen deze wijnstreek haar naam. De wijnen zijn voornamelijk wit en gemaakt van de chardonnay en in mindere mate van savagnin. De rode poulsard wordt er gebruikt voor de productie van vin de paille. 

We drinken vanavond wijnen van 2 wijndomeinen :

Domaine Ligier Père & Fils



Domaine Ligier Père et fils is een klein familiebedrijf in Arbois/ Jura, opgericht in 1986. Ze bezitten in totaal 10 hectares waarvan 93% eigendom. Hun wijngaarden bevinden zich voornamelijk in het Appelation gebied Arbois. De vendange gaat nog geheel handmatig en de wijnen worden op de traditionele manier gemaakt.Domaine Ligier heeft een mooi en uitgebreid assortiment.Regelmatig wordt hun werk bekroond met prijzen op locale en nationale concoursen.


Marie-Pierre Chevassu-Fassenet




Marie-Pierre Chevassu-Fassenet, afgestudeerd oenologe, heeft sinds twee jaar de activiteiten van haar ouders overgenomen in Menétru-Le-Vignoble, een klein gehuchtje bij Château-Chalon / Jura. Het ouderlijk huis, waar de oude kelders zich bevinden is al sinds 4 generaties bezit van de familie Chevassu. Het is een klein domaine van 4,5 hectare waarvan 1 hectare in Château-Chalon waar de mooiste vin jaune van Frankrijk geproduceerd wordt. De Château-Chalon 2000 van Chevassu heeft een Coup de Coeur in de guide Hachette van 2009, een fantastische kroon op hun werk.


Degustatie :

1. Marie-Pierre Chevassu- Fassenet – Crémant du Jura blanc AOC

Crémant du Jura Appélation Crémant du Jura Contrôlée

Jaar: 2011

Druif: Chardonnay en Pinot Noir

Kleur : wit

Alcohol: 12 %

Prijs: € 12,77

Gemaakt volgens de méthode traditionelle.

 

Sinds 1995 is de lokale crémant erkend. Voor de witte crémant dient minstens 50% van de druiven chardonnay te zijn, de overige 50% mogen bestaan uit de vier andere rassen. Er bestaat ook crémant rosé, waarvoor pinot noir en poulsard 50% van het mengsel moeten uitmaken. Bijzonder is dat de oogst verplicht met de hand geschiedt. Zoals we zullen kunnen proeven, is de crémant een fijn en elegant product dat niet onder doet voor schuimwijnen die op dezelfde wijze verkregen zijn.

Onze beoordeling:

Oog:  explosie van bubbels (groot) bij uitschenken, die verkleinen en nadien langzaam wegvallen, mousserende kraag , grijs oog

Neus:  frisse zure appeltjes.

Mond: frisse zure appeltjes (‘appelcider’), geen krachtige crémant, eerder een dorstlesser die de appetijt aanscherpt.

 

2. Domaine Ligier Père et fils – Poulsard

Arbois Poulsard AOC

Jaar: 2008

Druif: 100 % Poulsard

Kleur : rood

Alcohol: 12,5 %

Prijs: € 11,97

Houdbaarheid : 6- 8 jaar

 

 De Poulsard (plaatselijk ‘Ploussard’) wordt soms met een rosé verwisseld. Het is een licht aangename wijn, maar robuust. Hij wordt meestal lichtjes gekoeld geserveerd.

Onze beoordeling:

Oog:  heel doorzichtig op rosé af, trage dikke stijlvolle tranen, mooie spiegel

Neus:  eerder gesloten, mos, kreupelhout, zacht fruit, het fruit in aarbeienconfituur.

Mond: aardbeien, kers, die overgaan in zuurtjes, zure prikkeling op de tong, vrij lange herinnering.

Mooie wijn, die eventueel als aperitief met hapjes kan gegeven worden

 

3. Domaine Ligier Père et fils – Trousseau

Trouseau ‘Les Chassagnes’ appellation Côtes du Jura Contrôlée

Jaar: 2007

Druif: 100 % Trousseau

Kleur : rood

Alcohol: 12,5 %

Prijs: € 14,50

Houdbaarheid : 10 - 15 jaar

 

De Trousseau is iets tannine rijker dan zijn voorganger. Werd vroeger als ‘uitzet’ aan aanstaande bruiden geschonken. (trousseau betekent uitzet)

Onze beoordeling:

Oog:  doorzichtig, grote waterrand. Minder schittering dan voorgaande wijn.

Neus:  dierlijk bij schenken, kruidigheid, braam-/bosbessen, peper, kruidnagel.

Mond: aarbei, framboos, gekruide nuances van muskaat, tannines als herinnering.

Krachtpatser.

 

4. Domaine Ligier Père et fils – Savagnin

Arbois Savagnin AOC

Jaar: 2006

Druif: 100 % Savagnin

Kleur : wit

Alcohol: 12 %

Prijs: € 16,19

Houdbaarheid : 15- 20 jaar

Deze druif is de koning van de Jura, omdat hiervan ook de Vin Jaune wordt gemaakt. De herkomst is onzeker maar alle kenners zijn het eens over de kwaliteit : uitzonderlijk !

Onze beoordeling:

Oog:  heldere wijn, goudkleurig, mooie schittering

Neus:  noten, amandel.

Mond: droge wijn, smaken van noten en oxidatieve toetsen, zeer krachtig, lange aangename herinnering

 
Uiterst lekkere wijn, die perfect samen gaat met de lekkerste kaas uit de Jura : de Comté-kaas.

5. Marie-Pierre Chevassu- Fassenet – Vin jaune Château-Chalon

Château Chalon AOC

Jaar: 2000

Druif: 100 % Savagnin

Kleur : wit

Alcohol: 14.6 %

Prijs: € 41.85

Flesinhoud : 62 cl

Houdbaarheid : minstens 50 jaar

Vin jaune wordt op dezelfde manier gemaakt als een fino sherry: de wijn rijpt langdurig op vocht doorlatende eiken vaten, waardoor een deel ervan verdampt. Men vult de tonnen niet bij. In normale omstandigheden zou de wijn dus oxideren en ondrinkbaar worden. Maar als bij wonder ontwikkelt zich op de wijn een laagje flor, een witte schimmellaag van enkele centimeter dik, die de wijn behoedt voor zuurstof. Er ontstaat een nootachtig, erg herkenbaar aroma dat we ook in sherry terugvinden. Maar omdat de druif en de omstandigheden verschillen, is vin jaune een duidelijk andere wijn dan sherry: fruitiger, minder droog en zeker complexer dan een doordeweekse fino. Vin jaune bottelt men in speciale flessen, de zogenaamde clavelin, met een inhoud van 62 centiliter. Dit is het gedeelte wijn dat er van één liter overblijft na zes jaar en drie maanden in houten vat. Het verlies wordt ‘le part des anges’ of het engelendeel genoemd.

Algemeen wordt geadviseerd de vin jaune niet te drinken binnen 10 jaar na botteling, dit kan betekenen 16 – 17 jaar na oogst. De vin jaune is lang houdbaar : 50 à 100 jaar is geen uitzondering.

Onze beoordeling:

Oog:  goudkleurig, naar koper toe

Neus:  noten, rokerig, gedroogde vruchten.

Mond: droge wijn, sherry toetsen, noten, zeer krachtig, alcohol

 Topwijn, die zeer goed samengaat met een stukje eendenlever

 

6. Domaine Ligier Père et fils – Vin de Paille

Vin de paille appellation Côtes du Jura controlée

Jaar: 2007

Druif: Savagnin + chardonnay + poulsard

Kleur : wit

Alcohol: 14.5 %

Prijs: € 26.33

Flesinhoud : 37,5 cl

Houdbaarheid : minstens 50 jaar

Vin de paille kent streng gelimiteerde opbrengsten van 20 hl/ha. De handgeplukte druiven worden minstens zes weken op stro gedroogd (vandaar ook de naam), al gebruikt men tegenwoordig ook een betonnen vloer of hangt men de druiven op. Tussen kerstmis en eind februari perst men de gedroogde druiven, rozijnen bijna, en laat men de dikke most gisten. Door het hoge suikergehalte verloopt deze gisting erg langzaam. Lagering is 3 jaar in eiken vaten. Het resultaat is een alcoholrijke, zoete wijn die nog drie jaar op vat verblijft. De kenmerkende aroma’s zijn die van gekonfijt fruit, pruimen, honing, karamel en gedroogde appelsienschil.

Onze beoordeling:

Oog:  heldere wijn, mooie traanvorming,

Neus:  rozijnen, oxidatieve toetsen

Mond: zoete wijn maar doorweven met zuren, rozijnen, vijgen, pruimen, moeilijk te omschrijven